PREMENOPOZ BELİRTİLERİ NELERDİR?

1-VAZOMOTOR BELİRTİLER:
 Sıcak basması,
 anksiyete, 
 terleme, 
 çarpıntı


2-PSİŞİK BELİRTİLER:
 İrritabilite, 
 anksiyete, 
 depresyon, 
 uykusuzluk


3-Hedef dokularda östrojen eksikliğine bağlı; 
vajinal kuruluk, 
ciltte kuruluk ve incelme, 
saç kuruluğu, 
tırnaklarda kırılma





























.
.
.

Fizyolojik menopoz basamakları nelerdir?

Dikkat ettiyseniz, fizyolojik menopozdan bahsedeceğiz. Fizyolojik menopoz olduğu gibi, fizyolojik olmayan menopozlarda vardır. Menopozun çeşitlerini hemen söyleyelim.

1-Fizyolojik menopoz
2-Cerrahi menopoz
3-Kemoterapi ve rasyoterapi tedavisi sonucu menopoz
4-Erken (prematüre) menopoz

Menopozun çeşitlerini ayrı bir sayfada açıklayacağız. Şimdi fizyolojik menopozun basamaklarını görelim.

...

KLİMAKTERİYUM, PERİMENOPOZ, POSTMENOPOZ, PREMENOPOZ, MENOPOZ KAVRAMLARI NELERDİR, KAÇ YIL SÜRER?

BEBEĞİM KUSTU. NE YAPMALIYIM?

KUSMADA BASİT YÖNTEMLER

-Etkin pozisyonda emzirmek

-Beslenme miktarını iyi ayarlamak

-Beslendikten sonra gazını çıkarmak

-Gaz çıkarırken 5-10 dk dik tutmak

-Sağına yatırmak

...

KAFAMDA DELİ SORULAR

SORU: YENİDOĞAN BİR BEBEĞİN MİDESİ NE KADARDIR?

- 1.gün kiraz kadar (5-7ml),

- 3.gün ceviz kadar (22-27ml),

- Bir haftalıkken kayısı kadar (45-60ml),

- Bir aylıkken yumurta kadar (80-150ml).
















...

KANSER, AKCİĞER KANSERİ, KEMOTERAPİ, KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ

AKCİĞER KANSERİ HEMŞİRELİK BAKIMI

Arkadaşlar, sizlere şu anektodu söyleyerek başlamak istiyoruz. 

"Tıpta hastalık yoktur, hasta vardır." Bu konuyu sizlere fikir versin diye hazırladık. Umarım daha iyi öğrenmek ve daha kaliteli bir bakım vermek için kendinizce bir akademik araştırma yaparsınız. İyi çalışmalar.

İÇERİK

•Kanserin tanımı

•Karsinogenez

•Kanser hücresinin özellikleri

•Kanserin sınıflandırılması

•Kanserin epidemiyolojisi

•Kanserin etyolojisi

•Kanserde tanı yöntemleri

•Kanserde tedavi yöntemleri

•Antineoplastikler ve yan etkileri

•Akciğer CA

•Hastaya ait veriler

•Tanı ve hemşirelik girişimleri

TANIMLAR

Tümör, anormal doku kitlesidir ve doku isim köküne göre om, oma, kanser, karsinoma, sarkom, sarkoma olarak adlandırılırlar.

Epitel kökenli malign tümörlere kanser denir.

Diğer bir tanımla, hücrenin genetik olarak transformasyonu, çoğalma hızının artması, doğal hücre ölüm sürecinin(apoptozis) yavaşlaması veya ortadan kalkması sonucunda kontrolsüz hücre büyümesi ile ortaya çıkan sürece genel olarak kanser adı verilir.

Karsinogenez: Kanser oluşum süreci.

 Evreleri:

1.Başlangıç evresi: DNA yapısında değişme. Hücre bölünme yeteneğini sürdürürse ve gelişme aşaması ile desteklenirse, kanser oluşuyor.

2.Gelişme evresi: Geliştirici ajanlar (ilaçlar,kimyasal maddeler, hormonlar) ile hücreler başlangıç evresinden gelişme evresine giriyor.

3.İlerleme evresi: Kanser hücresi fark edilebilir boyuta geldiğinde, kanserin gelişmesi için, tümörün kendi kan desteğini bulması gerekiyor. Tümör 1-2mmlik boyuta geldiğinde, difüzyonla beslenmesi yetersiz kalıyor ve çevre dokularda yeni kapiller oluşturmak için tümör anjiyogenezis faktörünü yapar.

4.Metastaz: Kanser hücrelerinin birincil yerleşim alanından hareket ederek ve uzak bir bölgede tümör oluşturması. Metastaz süreci: Vaskularizasyon ya da anjiyogenez, invazyon, intravazyon, embolizasyon veya taşınma, dinlenme, ekstravazasyon, kurul.

KANSER HÜCRESİNİN ÖZELLİKLERI

1.KLONİTE: Kanser sürecinin tek bir hücre ile başladığını gösterir. Bu hücrenin kontrolsüz büyümesi tümör kitlesini oluşturur.

2.UYARANLARDAN  BAĞIMSIZ VE KONTROLSÜZ ÇOĞALMA: En önemli özelliklerinden biri.

3.ÖLÜMSÜZLÜK(İMMORTALİTE): Dirençlidirler.

4.GENETİK MATARYELİNİN ETKİLERİNE KARŞI HASSAS OLMA: Normal hücrelerde hasar söz konusu olduğu zaman, hasarlar hemen onarılır. Onarılamazsa bile apopitoz ile hücre ölür ve kaybolur. Kanserli hücreye bu etki etmez, kanser hücresi yaşamaya ve çoğalmaya devam eder.

5.YÜZEY İNHİBASYONUNUN KAYBOLMASI

6.METASTAZ : malign hücreleri, normal ve beningn hücrelerden ayıran en önemli özelliktir. Kansere bağlı ölümlerin büyük kısmı kanser hücresinin bu özelliğinin neden olduğu komplikasyonlar sonucu gerçekleşir.

ETIYOLOJIK FAKTÖRLER

DİYET %35-50

TÜTÜN %20-30

MESLEKSEL %5-10

ÇEVRE KİRLİLİĞİ %8-10

ALKOL %3-5

ENFEKSİYON %1-10

HORMON%1-10

İLAÇ-RADYASYON 

5

KANSERDE TANI YÖNTEMLERİ

1-ÖYKÜ

2-FİZİK MUAYENE

1.Lenfadenomegali

2.Efüzyonlar

3.Vena kava süperior sendromu

4.Karın içi kitle

5.Hepatomegali

6.Splenomegali

3-TANI YÖNTEMLERİ

      A.GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ 

1.Direkt grafiler ( röntgen, mamografi, baryum grafilleri, intravenöz Pyelografi-IVP-)

2.Ultrasonografi

3.Bilgisayarlı tomografi

4.Magnetik rezonans görüntüleme

5.Endoskopik incelemeler ( bronkoskopi, üst gastrointestinal Endoskopi, kolonoskopi/ sigmoidoskopi, retrokopi.)

6.Nükleer tıp uygulamaları ( Pozitron Emisyon Tomografi –PET- , sintigrafi)

B.DİĞER YÖNTEMLER ( 1.Biyopsi, 2.Sitoloji)

C.TÜMÖR BELİRLEYİCİLERİ

CEA, FP, HCG, CA15-3, CA19-9, CA 125, PSA

KANSERDE TEDAVI YÖNTEMLERI

1.CERRAHİ TEDAVİ

-Yavaş büyüyen ve lokal olarak sınırlı tümörlerde yapılır.

2.RADYOTERAPİ

-Kanser hastalarının %50 si hastalıklarının bir döneminde RT almaktadır.

-RT kürleri, hedef bölgedeki tümörleri yok edecek ve çevresinde kanser  riski olan lenf nodüllerine hasar vererek, radyasyon alanındaki normal dokuların toleransını geçmeyecek şekilde planlanır.

-RT’nin amacı: Kür elde etmek, kontrol, palyasyon

3.KAN VE KEMİK İLİĞİ NAKLİ (İMMÜNOTERAPİ)

4.KEMOTERAPİ

Kanserin tipi ve evresine bağlı olarak;

-Kanseri tedavi etmek

-Kanserin yayılmasını önlemek

-Kanserin gelişmesini yavaşlatmak

-Kaynaklandığı yerden başka bir yere metastaz yapaN hücreleri yok etmek

-Kanserin neden olduğu semptomları azaltmak (palyasyon)amacıyla uygulanmaktadır.

Kemoterapi uygulamaları dört grupta sınıflandırılır:

•Adjuvan kemoterapi : Kemoterapinin cerrahi sonrası uygulanmasıdır.

•Neoadjuvan kemoterapi: Önce kemoteraapi, sonra cerrahi veya radyoterapi uygulanması.

•Konkomitan kemoterapi: Aynı anda kemo+radyoterapi uygulanması.

•Kombine kemoterapi : Metastaz evrelerinde, birden fazla ilacın birlikte kullanılması.

KEMOTERAPIK ILAÇLARIN VERILIŞ YOLLARI

•IV

•PORT KATATER SISTEMI

•IM

•ORAL

•TOPIKAL

•İNTRATEKAL : İLAÇLARIN GENELLIKLE 3-4. BEL OMURLARI ARASINDAKI ARALIKTAN SUBARAKNOIT ARALIĞA VERILMESI.

•İNTRAARTERIYER

•İNTRAAVEZIKAL

•SUBCUTAN

KEMOTERAPÖTİKLERİN(ANTİNEOPLASTİKLERİN) ORTAK YAN ETKİLERİ

1)KEMİK İLİĞİ SÜPRESYONU

2)LENFOTOKSİK ETKİ VE İMMÜNOSÜPRESYON

3)HIZLI ÇOĞALAN DİĞER NORMAL HÜCRELERİN İNHİBASYONU: Mukozit, stomatit, alopesi ,cinsiyet hormon üretimini bozma

4)EMBRİYOTOKSİK VE TERATOJENİK ETKİ

5)KARSİNOJENİK VE MUTAJENİK ETKİ

6)ANOREKSİ, BULANTI VE KUSMA (EMEZİS)

7)LOKAL REAKSİYON (EKSTRAVAZASYON)

8)HİPERÜRİSEMİ

9)ALERJİK REAKSİYONLAR

 AKCİĞER CA 

   Akciğer kanseri erkeklerde, tüm dünyada en çok öldüren

kanser türüdür. Kadınlarda ise meme kanserinden sonra

ikinci sırada yer almaktadır. Bu anlamda akciğer kanseri günümüzün salgın hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde kadınlar arasında sigara içme sıklığının yaygınlaşması ile akciğer kanseri ölümleri 1980’den bu yana hızla artmıştır ve artmaya devam etmektedir.

RISK FAKÖRLERI:

SIGARA PURO, PIPO

ASBEST MADDESI

RADON

TÜBERKÜLOZ

ÖNCEDEN GEÇIRMIŞ OLMA

50 YAŞ ÜZERI OLMAK

15 YAŞINDAN ÖNCE SIGARA IÇMEYE BAŞLAMAK

PERİOPERATİF HEMŞİRELİK BAKIMI

Perioperatif Hemşirelik Bakımı konusunda bazı dikkat edilen noktalara değineceğiz. Bir nevi özet olarak düşünebilirsiniz.

Cerrahiyi Gerektiren Durumlar:

-Obstrüksiyon

-Perforasyon

-Erozyon

-Tümörler

Cerrahinin Sınıflandırılması:

 Amaç :

1-Diagnostik amaçlı (Tanı)

2-Eksploratif amaçlı (Bakıp Görme)

 Ör: Laparotomi ile bakılıp kesin bir sonuca varmak.

3-Küratif amaçlı (Tedavi edici)

a.Ablatif cerrahi

 Hasta organının çıkarılması, nefrektomi.

b.Rekonstrüktif cerrahi

Organın orijinal görünümüne kazandırılması.

c.Konstrüktif Tedavi

Konjenital organı normal görümüne kazandırmaktır.

4-Palyatif cerrahi (Semptomları azaltma)

Cerrahi Risk

-Ameliyat gerektiren durum

-Ameliyatın Büyüklüğü

-Hastanın Psikolojik durumu

-Sağlık personelinin yeterliliği ve olanakları

Aciliyet

-Acil

-Zorunlu ya da acil : 24-48 saat içinde

-Planlanmış

-Elektif: Hastanın iyiliği için ama zorunlu değil

-İsteğe bağlı

Cerrahinin Hasta Üzerinde Etkileri

1-Stres tepkisinin oluşması

2-Enfeksiyona karşı direncin azalması

3-Vasküler Sistemin bozulması

4-Organ fonksiyonun bozulması

5-Beden imajının değişmesi

6-Yaşam tarzının değişmesi

Preoperatif Hemşirelik Bakımı:

Planlanmış ameliyatlar 3 aşamada uygulanır.

1-Hastanın kliniğe yatmasından ameliyat öncesi geceye kadar olan dönem.

2-Ameliyattan önce gece hazırlığı

3-Ameliyat günü hazırlığı

Ameliyat öncesi hazırlık ve bakım:

PSİKOLOJİK HAZIRLIK

FİZYOLOJİK HAZIRLIK

YASAL HAZIRLIK

AMELİYAT ÖNCESİ EĞİTİM

Psikolojik Hazırlık:

-Anksiyeteyi gidermeye

-Ameliyatta az anestezik kullanılmasına

-Ameliyat sonrası yaşam bulgularının kısa sürede düzene girmesine

-Strese tepki salgılanacak olan kortikosteroid hormonlarının az salınımına

-Erken taburculuğa yol hazırlar.

Fizyolojik Hazırlık:

Fizyolojik durum değerlendirilir. Yaş, ağrı, beslenme, sıvı elektrolit dengesi, enfeksiyon, kvs, pulmoner fonksiyon, renal fonksiyon, nörolojik fonksiyon, hematolojik fonksiyon, kullanılan ilaçlar gibi durumlar göz önünde bulundurulur.

Ağrı için; Anksiyetenin giderilmesi ağrıyı azaltabilir.

Beslenme; Ameliyat öncesi hastaya; karbonhidrat ve proteinden zengin, vitamin ve mineral içeren besin verilmesidir.

IV->paranteral

NG->Enteral

Enfeksiyonu önlemek için: Ameliyat yapılacak yer, enfeksiyonun drene olduğu lenf düğümlerine yapılırsa, ameliyat sonrasında yara enfeksiyonu artar.

KVS için: KVS hastalığı şüphesi varsa eğer,  nabız, KB, ödem, ekstiremitelerde ısı ve renk değişimi, halsizlik ve nefes darlığı değerlendirilmeli.

KVS için istenilen testler:

-EKG

-CVP: Sağ kalp hakkında bilgi verir. (CO2’den zengin kanın geldiği taraf)

           Dolaşımdaki kan hacmi hakkında bilgi verir.

           Sol kalp basınçları hakkında verir.

           Değeri 12’yi geçmemelidir. Geçmişse eğer hastada sıvı yüklemesi vardır diyebiliriz.

 -Eritrosit:4-5 milyon

-Lökosit: 4-10 bin (Enfenksiyon hakkında bilgi verir)

-Trombosit:150-400 bin

-Hb

-Htc: %35-45 arası olmalıdır. Kandaki eritrosit hacmi / toplam hacim

Na: 135-145

K:3.5-5.5

Pulmoner bozukluğu olanlarda:

Ameliyat öncesinde,

-Aerosol tedavisi (Sprey)

-Postural Drenaj

-Antibiyotik verilebilir

-Derin solunum, öksürük egzersileri öğretilir.

Renal Fonksiyon Bozukluğu Olanlarda:

BUN( Blood, ürea, nitrogen) ve NPN testlerine bakılır.

Kullanılan ilaçlar:

Antiagülanlar: Kanamaya neden olurlar.

Antibiyorikler: Anesteziklerle eşleşerek itenmeyen tepkiler yaratabilirler.

Tranklizanlar: KB’yi düşürür. Şok’a neden olabilirler.

Tanklizan diüretikler: K ve sıvı kaybına neden olabilirler.

Steroidler: Uzun süre kullanıldıysa eğer, kortexi baskılar. Stres durumunda hormonlar salgılanamaz. Anestezi ve stresle baş etme güçleşir.

AMELİYAT ÖNCESİ EĞİTİM:

-Derin solunum,

-Öksürme,

-Dönme,

-Ekstremite egzersizleri.

Dikkat!

Hastaya ameliyat öncesi belli açıklamalar yapılmalıdır. Bu açıklama ameliyat öncesinde 1-2 gün önce yapılırsa eğer, hasta unutabilir. Ameliyattan hemen önce yapılırsa eğer, endişeli olduğundan dinlemeyebilir.

Derin solunum egzersizleri: Ameliyat sonrasında saatte 5-10 kez yapılmalı, öksürük egzersizlerinden önce yapılmalıdır.

Öksürük egzersizleri: Ameliyat yeri desteklenerek yapılmalıdır.

Dönme egzersizleri: Venöz dolaşımı geliştirir. Ameliyat sonrasında ya saatte bir ya da saatte  iki kez dönmesi sağlanmalıdır.

Ekstremite egzersizleri: Kalça, diz, ayak hareketliliği önemlidir. Tomboflebit önlenir. Ameliyat sonrası gaz ağrılarını önler:

Dikkat! Tromboflebit: Venin iltihaplanmasıdır.

             Emboli: Bir damarda yağ veya bakteri vs.birikmesi sonucu pıhtı oluşmasıdır.

AMELİYATTAN ÖNCEKİ GECE HAZIRLIĞI:

 -Cilt Hazırlığı

-Gis Hazırlığı

-Anestezi Hazırlığı

-İstirahat ve uykunun sağlanması

Önemli!

Hastaya genel anestezi uygulanacaksa eğer, gece yarısından sonra besin ve sıvı verilmez. (8-10 saat öncesinden)

Iv yolla, glikoz ,aminoasit ve plazma; ameliyat olununcaya kadar verilebilir.

Lavman, ameliyat öncesi gece yapılmalı. 3 kezden fazla yapılmamalıdır.

AMELİYAT GÜNÜ HAZIRLIĞI

Hasta sabahleyin premedikasyondan 1 saat öncesi uyandırılır.

KB, nabız kontrol edilir.

İdrar yapması söylenir.

Takma dişler, yüzük, toka, saat vs. çıkartılır. Oje silinir.

Varis çorabı varsa giymesine yardımcı olunur.

PREMEDİKASYON:

Ameliyat öncesi anksiyeteyi gidermek.

Farenx sekresyonlarını azaltmak.

Anestetiklerin yan etkilerini azaltmak.

Hafıza kaybı sağlamak için gerekli ilaçlar kullanmak.

1.tranklizanlar

2.sedatifler

3.aneljezikler

4.antikolinerjikler

Tranklizanlar:

Anksiyeteyi azaltır.

KB’yi düşürür, şok etkisi yaratabilir.

Diazepem (Valium)

Droperidol(inapsine) bu iki ilaç baş dönmesi ve hipotansiyon yapabilir.

Sedatifler:

Anksiyeteyi azaltır.

Oryantasyon bozukluğuna neden olabilir.

Pentobarbital sodium

Secobarbital sodium

Aneljezikler:

Ağrıyı giderir, anksiyeteyi azaltır.

Sakinleştirir.

Marphine sulfate

Mepheridine (Demorol)

Antikolinerjikler:

Trakea ve bronşlardaki sekresyon miktarını düşürerek solunum yollarının tıkanmasını önlemektir amaç.

Atropin-> vagusu etkiler ve taşikardi yapabilir.

Genel anestezi tipleri:

--intravenöz anestezi

--inhalasyon anestezi

--Rektal anestezi

Bölgesel anestezi:

--Topikal anestezi: Küçük işlemlerde kullanılır.

--lokal infiltrasyonla blok: Deri içi ya da deri altı

--sinir bloğu

--spinal anestezi

--epidural anestezi

Anestezi amacıyla kullanılan özel yöntemler:

--hipotermi: metabolizmayı yavaşlatmak

--hipotansiyon: kanamanın azaltılması amaçlı.

POSTOPERATİF HEMŞİRELİK BAKIMI

1-paku

2-klinik

Ameliyat sonrası bakımın temel amacı: Homeostatik dengeyi yeniden sağlamak

Ayrılma ünitesi: Ameliyat sonrasında anestezinin etkisi geçinceye ve yaşam bulguları stabil oluncaya kadar hastanın 1-2 saat kaldığı yerdir.

Dikkat! Bilinci kapalı ya da yarı açık olan hastaların başı yana çevrilmelidir. Mandibula geri kayıp solunum yolunun kapanması önlenmelidir. Özel bir durum yoksa lateral sims pozisyonu verilmelidir.

SİRKÜLE VE SCRAP HEMŞİRENİN GÖREVLERİ NELERDİR?