1-ENTÜBASYON (nazogastrik tüp - oragastrik tüp)
2-TOTAL PARENTERAL BESLENME (Hiperalimentasyon)
1-ENTÜBASYON / NG / OG
Entübasyonun kelime anlamı boru yerleştirmedir. Yani gırtlak içine tüp sokulmasıdır.Gastrik ve intestinal tüpler; Dekompresyon, Gavaj, Lavaj ve tanı amaçlı uygulanır.
Dekompresyon:
Obstrüksiyon nedeniyle bağırsaklarda ya da midede biriken sıvı ve havanın neden olduğu basıncın gastrik ya da intestinal tüp aracılığıyla giderilmesidir. Ameliyat sonrası dekompresyon yapılmasının amacı; Gis'ten rahatça geçemeyen sıvıların ve ödemin dışarı atılmasıdır. Böylelikle kusma, distansiyon(birikme) ve obstrüksiyon ( tıkanma) önlenmiş olur.
Gavaj (Enteral beslenme ya da tüple beslenme):
Ağız yoluyla beslenemeyen kişilerin bir tüp aracılığıyla beslenme yöntemidir.
Lavaj: Bir organın yıkanıp temizlenmesidir. En sık olarak zehirlenmelerde mide yıkanılmasında kullanılır.
Tanı: Tanı koymak amaçlı kanama kontrolü yapılır. Ya da Gastrik sıvısından örnek almak için yapılır.
TÜPLERİN UYGULANMASI VE BAKIMI
Tüpler ya burundan ya da ağızdan sokulur.
-Tüpün ne amaçla kullanılacağı hastaya açıklanır.
-Hastanın burun delikleri kontrol edililir.
-Semi fowler pozisyonu verilir. ( Yatak başı 45 derece kaldırılacak şekilde )
-Tüp nereye sokulacaksa ona göre ölçümü belirlenmelidir ve yerinde olup olmadığı kontrol edilmelidir.
(Tüp ölçümü: Mideye gidecekse, burun ucundan kulak memesine, kulak memesinden ksifoid uca kadar olarak ölçülmeli)
-Tüp ilerletilirken ucu yağlanır ve hastadan yutması rica edilir.
Eğer tüp bağırsaklara uygulanacaksa, tüpün uç kısmındaki balonun delik olup olmadığı kontrol edilir. Tüp mideye geldikten sonra , pilordan duedonuma ( Midenin sonundan ince bağırsağın başına ) geçişini kolaylaştırmak için hasta en az bir saat yan tarafına yatırılır ve tüp duedonuma geçtikten sonra, yarım saatte bir 5-10 cm ilerletilir. Tüpün istenilen yerde olup olmadığı X-ray (Röntgen) ile bakılır.
Bakımı:
-Burun delikleri temizlenmeli ve krem sürülmeli
-Sık sık ağız bakımı verilmeli ( Burundan nefes alamayıp ağızdan aldığı için)
-Tükrük salımını uyarmak için sakıncası yoksa sakız çiğnetmeli
-Boğazda tahrişi önlemek için gargara yaptırılmalı
-Tüpten gelen sıvının rengi kokusu izlenmeli
-Hastanın aldığı çıkardığı incelenmeli
-Ara ara NG'nin yeri kontrol edilmeli. Önce 10-20 cc hava verilir sonra içerik çekilir. Hava verilmezse tüpün olduğu organ tüpe yapışabilir. Ya da gaz verip, streteskopla tüpün olduğu yer dinlenilir.
2-TOTAL PARENTERAL BESLENME / TPN / Hiperalimentasyon
TPN, Gastrointestinal sistemin devre dışı kalması durumunda, besinlerin intravenöz yolla verilmesi yöntemidir. IV yolla hipertonik glikoz, aminoasit,yağlar, Na, K, Cl, Ca... gibi maddeler verilir.
Santral bir ven ile uygulanır. Çünkü hipertonik solüsyonlar, küçük venleri tahriş eder.
Kompliksayonları:
-Enfeksiyon:
Sıvı setleri ve verilen sıvılardan dolayı gelişir.
2-3 günde değiştirilmeli ve pansuman yapılmalıdır.
TPN sıvıları 24 saat içinde verilmelidir.
-Hiperglisemi
Glikoz içeren sıvılar hızlı verilirse, meydana gelir.
-Hipoglisemi
TPN uygulanan hastalarda, glikoza tepki olarak pankreastan salınan insülin miktarı artar. Bu yüzden verilen solüsyon birden kesilirse, insülin seviyesi yüksek olduğu için hipoglisemi gelişir.
-Bulantı, baş ağrısı
Aşırı hızda verilirse
-Iv katater çevresine infiltrasyon (Sızma)
Katater yerinden çıkarsa gelişir. Boyun ve yüzde ödeme neden olabilir.
TPN Hemşirelik Bakımı:
-Hastanın yaşam bulguları, aldığı çıkardığı, kilosu, kan glikoz ve elektrolit değerleri kontrol edilmelidir.
-Dehidratasyon ya da aşırı hidrasyon olabileceğine dikkat edilmelidir.
-İdrar şekeri kontrol edilmelidir.
-İnsizyon yeri, enfeksiyon açısından izlenmelidir.
-Iv sıvısının veriliş hızı kontrol edilmelidir.
KAYNAK: CERRAHİ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ
PROF.DR.FETHİYE ERDİL
PROF.DR.NALAN ÖZHAN ELBAŞ
KAYNAK: CERRAHİ HASTALIKLARI HEMŞİRELİĞİ
PROF.DR.FETHİYE ERDİL
PROF.DR.NALAN ÖZHAN ELBAŞ
